Tiền Việt Nam Đang Mất Giá Nghiêm Trọng: Kích Thích Tăng Trưởng Hay Đánh Đổi Bằng Lạm Phát?

I. Tỷ giá tăng sốc, điều gì đang xảy ra với tiền Việt?

Chỉ trong 7 tháng đầu năm 2025, đồng tiền Việt Nam (VND) đã chứng kiến mức trượt giá lớn chưa từng thấy trong nhiều năm qua. Tỷ giá USD/VND đã tăng từ khoảng 25.030 đồng/USD lên hơn 26.100 đồng/USD, tương đương mức mất giá trên 4,3% – con số đáng báo động trong khoảng thời gian ngắn như vậy.

Đây không đơn thuần là biến động tỷ giá. Nó phản ánh một làn sóng suy yếu thực sự của đồng nội tệ, kéo theo hệ lụy về sức mua, chi phí nhập khẩu, lạm phát và niềm tin thị trường.

II. Tại sao đồng Việt Nam lại mất giá trong khi đồng USD đang yếu đi?

Một nghịch lý đáng chú ý: trong khi chỉ số DXY (Dollar Index) – thước đo sức mạnh đồng USD so với rổ tiền tệ – giảm từ 109 xuống 97 kể từ đầu năm 2025, thì VND vẫn liên tục mất giá.

Để lý giải điều này, cần nhìn rộng ra:

Theo báo giá từ Vietcombank, tỷ giá VND/EUR đã tăng 14%, VND/JPY và VND/GBP mất hơn 11%, VND/AUD giảm 7%.
Điều này cho thấy VND đang suy yếu không chỉ so với USD, mà là trên diện rộng.

Nguyên nhân chính đến từ chính sách neo tương đối vào đồng USD. Khi USD giảm giá so với các đồng tiền mạnh khác (EUR, GBP, JPY…), nhưng VND lại không tăng tương ứng, thậm chí còn giảm thêm so với USD, dẫn đến mất giá kép so với toàn bộ thị trường tiền tệ quốc tế.

III. Ba nguyên nhân chính khiến tiền Việt suy yếu

1. Yếu tố bên ngoài: Căng thẳng thương mại & cơ chế điều hành tỷ giá

Trong bối cảnh Mỹ áp mức thuế trung chuyển lên tới 40% cho hàng hóa từ nước thứ ba, Việt Nam chọn giải pháp làm yếu tiền tệ để tăng tính cạnh tranh xuất khẩu.

Ví dụ: Nếu 1 USD đổi được 25.000 VND vào năm 2024, nhưng đến giữa 2025 là 26.200 VND, thì hàng hóa Việt Nam trở nên rẻ hơn trong mắt nhà nhập khẩu Mỹ, giúp bù đắp phần nào tác động từ thuế quan.

Đồng thời, điều này cũng giúp bảo vệ sản xuất nội địa trước sự tràn vào của hàng hóa Mỹ được miễn thuế nhập khẩu – vốn có lợi thế về thương hiệu và chất lượng.

2. Yếu tố nội tại: Chính sách chấp nhận lạm phát để đổi lấy tăng trưởng

Ngày 14/2/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc chấp nhận đánh đổi một phần lạm phát để đạt mục tiêu tăng trưởng.

KPI tăng trưởng GDP 2025 được đẩy lên >8%
Chỉ tiêu lạm phát điều chỉnh từ <4% lên 4,5–5%

Đây là nền tảng cho loạt chính sách tiền tệ và tài khóa mở rộng:

Lãi suất cho vay liên tục giảm
Cấm ngân hàng tăng lãi suất huy động
Lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng ở Big4 đều <5%, dẫn đến lãi suất thực âm nếu tính theo trượt giá VND

3. Chính sách bơm tiền cực mạnh: Tín dụng, đầu tư công và OMO

Tín dụng tăng 9,9% chỉ trong 6 tháng, mục tiêu cả năm là trên 16% (~2,5 triệu tỷ đồng)
Đầu tư công bùng nổ, kế hoạch giải ngân 100% vốn, tương đương 875.000 tỷ đồng đổ vào nền kinh tế
NHNN bơm thanh khoản liên tục qua thị trường mở (OMO), hàng trăm nghìn tỷ đồng được bơm ra để giữ lãi suất thấp và hỗ trợ tăng trưởng

Tổng thể, nền kinh tế giống như một chiếc ly nước nhỏ đang được rót thêm hàng chục lít nước mới, khiến áp lực lạm phát và mất giá VND là tất yếu.

IV. Áp lực chi phí đầu vào ngày càng rõ ràng

Tình hình thực tế càng củng cố xu hướng mất giá:

Giá điện tăng 4,8% từ tháng 5/2025, từ 2.103 lên 2.204 đồng/kWh
Giá thuê nhà tại Hà Nội, TP.HCM, các tỉnh công nghiệp tăng 9–15%
Giá lương thực thực phẩm quý II/2025 tăng 4,1%, CPI quý II tăng 3,31%

Riêng nhóm ăn uống và dịch vụ đóng góp hơn 1,2 điểm phần trăm vào CPI, cho thấy áp lực chi phí tiêu dùng rất lớn.

Thực tế ngoài thị trường còn có thể cao hơn thống kê, đặc biệt tại các đô thị lớn, cho thấy đồng tiền mất giá không chỉ là con số, mà là cảm nhận rõ rệt trong đời sống người dân.

V. Kết luận: Mất giá đồng tiền – chiến lược bắt buộc hay mạo hiểm dài hạn?

Việt Nam đang chủ động bước vào một chu kỳ kích thích tăng trưởng mạnh mẽ, đồng nghĩa với việc chấp nhận đánh đổi một phần ổn định tiền tệ và lạm phát. Đồng VND mất giá là kết quả tổng hòa của:

Điều hành chính sách tỷ giá linh hoạt để hỗ trợ xuất khẩu
Chủ trương nới lỏng tiền tệ và tăng đầu tư công
Chính sách tín dụng “bơm lực” để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% GDP

Tuy nhiên, nếu dòng tiền không được phân bổ đúng vào sản xuất – kinh doanh hiệu quả, mà lại chảy vào tài sản đầu cơ, thì nguy cơ mất giá sâu hơn, lạm phát cao hơn và niềm tin thị trường suy giảm là điều khó tránh khỏi.

Phân tích nhanh