Khi rủi ro hệ thống xảy ra, tất cả các yếu tố phân tích khác gần như trở nên vô hiệu. Dù nhà đầu tư có áp dụng phân tích cơ bản hay kỹ thuật, thì trong bối cảnh rủi ro hệ thống, mọi trường phái đầu tư đều bị tê liệt. Đây là giai đoạn mà tâm lý thị trường bị chi phối bởi yếu tố vĩ mô và chính sách toàn cầu, khiến cho mọi nỗ lực lựa chọn cổ phiếu “tốt” cũng không còn phát huy hiệu quả.
Gần đây, Mỹ công bố sẽ không hoàn thuế đối ứng. Cùng lúc đó, Tổng thống Donald Trump thể hiện rõ tham vọng tái thiết lại trật tự thương mại toàn cầu. Vậy, Trump thực sự đang muốn điều gì? Mặc dù chính sách đánh thuế sẽ mang lại thiệt hại nhất định cho nền kinh tế Mỹ, nhưng mục tiêu sâu xa của Trump chính là tái định hình trật tự thương mại theo hướng có lợi cho Mỹ – nơi mà họ chiếm ưu thế và thậm chí kiểm soát cuộc chơi.
Việc áp thuế không chỉ nhắm đến mục tiêu cân bằng thương mại mà giờ đây đã trở thành công cụ chiến lược. Một số tỷ phú Mỹ đã lên tiếng đề xuất Trump nên tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày để tránh những tác động tiêu cực mang tính toàn cầu, song những kiến nghị này không mang lại thay đổi rõ rệt.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng từng cảnh báo rằng các chính sách thuế quan có thể đẩy lạm phát lên cao và thậm chí gây ra một cuộc suy thoái ngắn hạn. Nhiều hãng truyền thông đưa tin rằng FED sẽ hạ lãi suất để phản ứng, tuy nhiên, theo góc nhìn của BCTC, FED khó có khả năng hành động như vậy chỉ vì những thay đổi trong chính sách thuế của Trump.
Thuế quan, về mặt lý thuyết, được thiết lập nhằm tạo ra sự cân bằng trong cạnh tranh giữa hàng hóa sản xuất trong nước và hàng hóa nhập khẩu – vốn có chi phí sản xuất thấp hơn ở các quốc gia như Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay, thuế quan đang được sử dụng không đơn thuần là công cụ cân bằng thương mại mà đã trở thành “vũ khí chiến lược” trong một cuộc chiến toàn cầu mới. Có thể nói, thế giới đang đối diện với một “cuộc chiến tranh thế giới lần thứ ba”, nơi vũ khí không phải là bom đạn mà là chính sách thuế.
Một ví dụ gần đây cho thấy rõ điều này: vào ngày 1 tháng 8 năm 2024, thị trường chứng khoán Nhật Bản lao dốc mạnh khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản quyết định tăng lãi suất, kéo theo sự tăng vọt của đồng Yên và hiện tượng “carry trade” đảo chiều. Sự kiện này đã kích hoạt một làn sóng bán tháo không chỉ tại Nhật mà còn lan sang cả thị trường Mỹ, dù sau đó hai thị trường này có sự phục hồi. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở hiện tại là hầu hết các thị trường chứng khoán trên toàn thế giới – đặc biệt là khu vực châu Á – đang phản ứng rất tiêu cực, không có thị trường nào đủ sức chống đỡ, bao gồm cả Mỹ.
Chúng ta đang bước vào một thời kỳ đầy bất định, nơi mà rủi ro hệ thống đã bắt đầu trở thành thực tế!
