Thanh khoản của toàn hệ thống là một chỉ số quan trọng mà nhà đầu tư cần quan tâm, vì nó phản ánh lượng tiền có sẵn trong nền kinh tế và khả năng luân chuyển vốn giữa các khu vực tài chính. Hiểu đơn giản, thanh khoản thể hiện dòng chảy của tiền trong hệ thống ngân hàng và nền kinh tế, ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường tài chính, lãi suất và cả tỷ giá.
Một trong những thước đo thanh khoản quan trọng nhất chính là lợi suất trái phiếu chính phủ (TPCP). Lợi suất này không chỉ phản ánh chi phí vay vốn của Chính phủ, mà còn là công cụ để Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều tiết thanh khoản. Khi lợi suất TPCP giảm, điều đó có nghĩa là thanh khoản đang dồi dào, dòng tiền không đổ mạnh vào trái phiếu mà chảy ra các kênh đầu tư khác, bao gồm chứng khoán và sản xuất kinh doanh. Ngược lại, nếu NHNN phải căng thẳng điều tiết tỷ giá, lợi suất TPCP có thể tăng vọt, báo hiệu áp lực thanh khoản lớn hơn trong hệ thống.
Cuối năm 2024 – đầu 2025, lợi suất TPCP tăng trên 3%, kéo theo động thái bán USD thông qua các hợp đồng giao ngay (spot). Khi đó, lãi suất TPCP tăng ngay lập tức, gây ra sự điều chỉnh tức thời trên thị trường tài chính. Tuy nhiên, điểm tích cực là thanh khoản toàn hệ thống đang dần được cải thiện nhờ các chính sách vĩ mô hỗ trợ.
Ngoài yếu tố thanh khoản, từ năm 2023 đến nay, thị trường chứng khoán đã có một bệ đỡ mới – đó là sự tăng trưởng thực chất của lợi nhuận doanh nghiệp. Điều này giúp thị trường không còn phụ thuộc quá nhiều vào thanh khoản hệ thống như trước đây, cụ thể là không cần giảm xuống mức 2.3% để duy trì đà tăng trưởng. Chính lợi nhuận doanh nghiệp cao hơn đã tạo ra nền tảng vững chắc, giúp thị trường giữ được trạng thái ổn định và thể hiện sức khỏe tốt hơn.
Nhìn chung, sự cải thiện thanh khoản hệ thống, cùng với mức lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp gia tăng, đã giúp thị trường tài chính vận hành ổn định hơn, giảm bớt sự phụ thuộc vào dòng tiền ngắn hạn và tạo nền tảng bền vững hơn cho giai đoạn tiếp theo.
