Ngành ngân hàng đang tồn tại những cơ hội tăng trưởng, bởi một cơ hội được đánh giá dựa trên hai yếu tố quan trọng: tiềm năng tăng trưởng trong tương lai và mức định giá hiện tại hấp dẫn. Khi hội tụ đủ hai yếu tố này, nhà đầu tư có thể nhận diện và nắm bắt những doanh nghiệp hoặc cổ phiếu có khả năng tăng trưởng mạnh mẽ, thậm chí đạt mức hai con số %. Xét về bản chất, ngành ngân hàng vận hành dựa trên bốn yếu tố cốt lõi: (1) tăng trưởng tín dụng, (2) CASA và NIM, (3) kiểm soát nợ xấu, và (4) tiết giảm chi phí.
Dự báo năm 2025, tăng trưởng tín dụng của ngành ngân hàng sẽ tiếp tục duy trì ở mức tích cực, với mức tăng trưởng dự kiến từ 17-18% nhờ vào sự phục hồi của nền kinh tế, tiêu dùng và đầu tư công. Mức tăng trưởng này được hỗ trợ bởi lãi suất cho vay duy trì ở mức thấp hoặc tiếp tục giảm, tạo điều kiện thúc đẩy nhu cầu vay vốn. Tín dụng đóng vai trò quan trọng vì đây chính là sản lượng của ngành ngân hàng. Khi tín dụng tăng trưởng, hệ thống ngân hàng có cơ hội mở rộng dư nợ, từ đó cải thiện thu nhập từ lãi vay và nâng cao lợi nhuận.
Bên cạnh đó, CASA (tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn) và NIM (biên lãi ròng) được xem là yếu tố định giá trong hoạt động ngân hàng. Nếu tín dụng được coi là sản lượng, thì CASA và NIM chính là giá bán. Trong năm 2025, trọng tâm không còn nằm ở việc ngân hàng nào có NIM cao nhất, mà là ngân hàng nào có khả năng duy trì NIM ổn định nhất. Đây là yếu tố then chốt đảm bảo hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời bền vững trong bối cảnh biến động của môi trường lãi suất.
Về kiểm soát nợ xấu, tỷ lệ nợ xấu trung bình của ngành đã giảm xuống còn 2.1% vào cuối năm 2024 nhờ chính sách thu hồi nợ tích cực và gia tăng trích lập dự phòng. Đồng thời, tỷ lệ bao phủ nợ xấu có xu hướng tăng lên, giúp nâng cao mức độ an toàn của hệ thống ngân hàng. Đây là một trong những yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý, bởi nó phản ánh hiệu quả hoạt động cũng như mức độ an toàn của ngành ngân hàng trong giai đoạn hiện tại.
Trong bối cảnh biên lãi ròng (NIM) khó tăng, các ngân hàng cần tối ưu hóa lợi nhuận thông qua việc kiểm soát chi phí hoạt động. Chi phí huy động vốn phụ thuộc vào từng ngân hàng, trong đó các ngân hàng thuộc nhóm Big4 hoặc có tỷ lệ CASA cao thường có chi phí huy động thấp hơn do lợi thế về thanh khoản. Ngoài ra, chuyển đổi số đang là xu hướng tất yếu trong ngành, nhưng hiện nay hầu hết các ngân hàng đều đã áp dụng công nghệ, khiến yếu tố này không còn quá nổi bật trong việc tạo ra sự khác biệt cạnh tranh.
Một yếu tố quan trọng khác trong việc tối ưu hóa chi phí là trích lập dự phòng. Tỷ lệ LLR (tỷ lệ bao phủ nợ xấu) không phải cứ thấp là tốt, mà cần duy trì ở mức an toàn để đảm bảo sự ổn định tài chính. Do đó, khi đánh giá hiệu quả hoạt động của ngân hàng, NĐT nên tập trung vào những doanh nghiệp có chiến lược huy động vốn hợp lý, không để chi phí huy động gia tăng đột biến, từ đó giúp tối ưu hóa lợi nhuận một cách bền vững.
